مقالات آموزشی
تازه ها
برچسب ها
روش های مدرن بسته بندی مواد غذایی

روزانه بيش از پنج ميليارد ليتر آب آشاميدني، شير، آب ميوه و ساير مواد غذايي مايع در جهان مصرف مي شود. بسته بندي و روش نگهداري نقش مهمي در حفظ كيفيت اين محصولات دارد. در واقع مواد غذايي سالم بايد بدون نياز به افزودن مواد نگهدارنده و يا نگهداري در يخچال، بسته بندي شود و در اختيار مصرف كنندگان قرار گيرد. چنين امري چگونه ممكن است؟ مقاله حاضر در صدد ارائه تاريخچه مختصري از روش هاي بسته بندي و تشريح آخرين فناوري ها در اين زمينه است كه در قالب بسته بندي اسپتيك ظهور پيدا كرده است.
در دوران هاي اوليه تاريخ وقتي بشر غذايي را به دست مي آورد بلافاصله آن را به مصرف مي رساند. خانواده ها و روستاييان آنچه را كه توليد مي كردند يا به دست مي آوردند خود مورد استفاده قرار مي دادند. آنها چون خودكفا بودند لذا نياز كمتري به بسته بندي غذا يا نگهداري و نقل و انتقال آن وجود داشت. زماني كه نياز به ظروف احساس شد، طبيعت پاره اي مواد نظير لفاف و پوسته در اختيار بشر مي گذاشت تا نيازهاي خود را برطرف كند. بعدها ظروف تهيه شده شكل تكامل يافته اي به خود گرفت و از مواد طبيعي چون چوب كنده كاري شده، گياهان بافته شده و استخوان حيوانات ساخته مي شد. از زماني كه مواد معدني و شيميايي كشف شد، فلزسازي و سفالگري توسعه پيدا كرد كه در نتيجه آن ساير اشكال بسته بندي نيز به وجود آمدند.بسته بندي براي موارد متعددي مورد استفاده قرار مي گيرند:
۱- بسته بندي محصولاتي كه تعداد زيادي از مصرف كنندگان مشتري آن هستند
۲- محافظت كالاها از آلودگي، آسيب هاي طبيعي و سرقت
۳- امكان حمل و نقل و نگاهداري كالا
۴- درج اطلاعات و طراحي رنگي براي نشان دادن جذابيت كالا.
براي هر محصولي بسته بندي خاصي وجود دارد. اگرچه بسته بندي امروزي امري بديهي به شمار مي رود ولي استفاده از اين روش نتيجه سال ها ابداع و در پاره اي موارد اتفاقات ناگهاني بوده است. امروزه انواع بسته بندي در بازار به چشم مي خورد كه از مواد مختلف نظير كاغذ، پلاستيك، فلز يا شيشه ساخته مي شوند. اما شيوه اصلي براي شناخت بسته بندي ها ، تقسيم آنها به «انعطاف پذير» ، «نيمه منعطف» و «سخت» است. بسته بندي به شيوه منعطف شامل كيسه هاي كاغذي، پوشش هاي پلاستيكي كه چيپس در آن ريخته مي شود و پاكت هاي كاغذي يا نايلوني كه وسايل خريداري شده براي منزل حمل مي شوند. يك نمونه بسته بندي نيمه منعطف جعبه هاي مقوايي است كه حبوبات، وسايل كوچك مربوط به خانه، بسياري از اسباب بازي ها و پاره اي از مواد غذايي درون آنها بسته بندي مي شود. براي بسياري از مواد غيرغذايي بسته بندي مورد استفاده از مواد سخت تهيه مي شود كه روكش آن به داخل جعبه تا مي شود و مي توان آن را در گوشه اي نگاهداري كرد. اشكال بسته بندي سخت نيز شامل صندوق، بطري هاي شيشه اي و قوطي هاي فلزي است. درباره تاريخچه بسته بندي به شيوه منعطف بايد گفت كه براي نخستين بار چيني ها از اين روش استفاده كردند. آنها در اوايل قرن اول قبل از ميلاد، از برگ درخت توت براي بسته بندي كردن غذا استفاده مي كردند. طي قرن هاي بعد چيني ها اين روش را توسعه بخشيدند و تكنيك هاي بسته بندي كاغذي را اصلاح كردند. به تدريج اين شيوه بسته بندي به ديگر نقاط آسيا و اروپا انتقال يافت. در سال ۱۳۱۰ ميلادي بسته بندي كاغذي وارد انگلستان شد و در سال ۱۶۹۰ به پنسيلوانيا در آمريكا رسيد. گام مهم براي استفاده از كاغذ در بسته بندي ها نخستين بار با توليد پاكت برداشته شد. پاكت هاي كاغذي تجاري براي اولين بار در سال ۱۸۴۴ در بريستول انگلستان به توليد انبوه رسيد. مدت كوتاهي بعد و در سال ،۱۸۵۴ «فرانسيس وول» ماشين ساخت پاكت را در آمريكا اختراع كرد. پيشرفت هاي بيشتر طي دهه ۱۸۷۰ رخ داد كه شامل توليد پاكت هاي كاغذي چسبي و تاشو در انواع مختلف مي شد كه تا به امروز مورد استفاده قرار مي گيرند. در سال ۱۹۰۵ توليد ماشيني پاكت هاي كاغذي چاپي به صورت اتوماتيك درآمد. ديگر استفاده مهم از كاغذ، ساخت جعبه مقوايي بود كه از آن براي بسته بندي حبوبات استفاده مي شد. نخستين كارتن كاغذي- اغلب به عنوان بسته كاغذي نازك ناميده مي شد- در سال ۱۸۱۷ در انگلستان و ۲۰۰ سال پس از چيني ها كه جعبه كاغذي يا مقوايي را اختراع كردند به توليد رسيد.
نوشتن دیدگاه